استاد دكتر حسين محمد زاده صديق
یازار : ماكولو هاراي | بؤلوم : نام آوران و مشاهير جهان ترك و تركان آذربايجان
+0 ^
استاد دكتر حسين محمد زاده صديق
ولادت و تحصيلات
دكتر حسين محمدزاده صديق در 15 تيرماه 1324 در محله‌ى باستانى سرخاب تبريز واقع در دامنه‌هاى كوه «عينالى» ديده به جهان گشودند. پدرشان نوه‌ى آقا ميرعلى سرخابى صاحب كتاب ربيع الشّريعه و پيشنماز مسجد و مادر ايشان، دختر عباسقلى خان از خوانين اردبيل و از رزمندگان خوشنام نهضت مشروطه و قيام شيخ محمد خيابانى بود كه در گير و دار مشروطه به تبريز كوچيده و در محله‌ى سرخاب ساكن شده بود. مادر پرهيزگار ايشان، نام حسين را به او برگزيد تا ياد آور روشنگري‌هاى امام حسين (ع) باشد. در كودكى او را به مسجد جامع تبريز فرستادند و در آنجا نزد آقا ميرزا غلامحسين هريسى، آقا ميرزا عمران و مرحوم وقايعى مشكات تبريزى به تعليم قرآن، فلسفه اسلام، فقه، احكام و اصول دين مشغول شد. پس از آن، ايشان را به مكتب خانه فرستادند. حسين كه 8 يا 9 سال داشت به خاطر استعداد و تيزهوشى، در مسجد و گاهى در منزل آنچه را آموخته بود به افراد بي‌سواد محله تعليم مي‌داد و توانست تعداد زيادى از آنان را باسواد كند.در سال 1337 تحصيلات ابتدايى را به پايان رسانيده و در رشته‌ى علوم ادبى در دبيرستان مشغول به تحصيل شدند.از جمله نكات بارز دوران نوجوانى استاد، آشنايى، مطالعه و تلاش وافر ايشان از اوخر دوره‌ى راهنمايى براى يادگيرى الفباى اوستايى و خواندن متون مربوط به آن است. اين مهارت باعث شد كه استاد دروس دبيرستان خود را به زبان تركى و به الفباى اوستايى بنويسند، و اين در حالى بود كه همكلاسي‌ها سعى مي‌كردند از اين خطوط غريب سر در بياورند.
سوابق تحصيلى
1. ديپلم دانشسراى مقدماتى. سال اخذ ديپلم: 1342، محل: دانشسراى مقدماتى تبريز.
2. ديپلم كامل. رشته: ادبى. سال اخذ مدرك: 1343.
3. ليسانس: زبان و ادبيات فارسى دانشگاه تبريز. سال ورود: 1344. سال اخذ مدرك: 1348.
4. فوق ليسانس: زبانشناسى كهن تركى در دانشگاه استانبول. سال ورود: 1358. سال اخذ مدرك: 1360.
5. دكترى (PH.D) زبان و ادبيات تطبيقى فارسى، تركى و عربى در دانشگاه استانبول. سال ورود: 1360. سال اخذ مدرك: 1362.
مسؤول انتشار هفته‌نامه‌ى سهند وابسته به روزنامه‌ى اطلاعات براى جمهوري‌هاى قفقاز از سال 1368 تا 1381.
استاد دانشگاه آزاد اسلامى واحد رودهن.
استاد دانشگاه آزاد اسلامى واحد زنجان.
استاد دانشگاه سوره.
استاد دانشگاه تهران (دانشكده ابوريحان پاكدشت).
استاد دانشگاه‌هاى تهران، صنعتى شريف، شهيد بهشتى، صنعتى اصفهان و غيره (تدريس زبان و ادبيات تركى آذرى و استانبولى).
فعاليتها و سوابق شغلى:
پس از طى دوران تحصيل در دانش سرا، مشغول به تدريس در روستاهاى آذربايجان از جمله هريس شده و در همان حال به تحصيل در رشته‌ى ادبيات دانشگاه تبريز همت گماشتند.در سال 1347 مجله «هنر و اجتماع» را در تبريز به دو زبان تركى و فارسى منتشر ساختند كه پس از چاپ هفتمين شماره، توسط ساواك دستگير و به زندان روانه شدند. پس از مدتى از زندان آزاد گرديد، ليكن مدرك ليسانس‌شان را تا سال 1350 نگه داشته و ندادند. دو سال قبل از اين تاريخ (1348) توسط دانشگاه استانبول پذيرفته شدند ولى ايشان را ممنوع الخروج كردند. در سال‌هايى كه در دبيرستان‌هاى اردبيل تدريس مي‌كردند با همكارى دانش آموزان به گردآورى فولكلور و ادبيات شفاهى آذربايجان همت گماشته و سعى كردند در جلسات خصوصى به دانش آموزان، خواندن و نوشتن به زبان مادرى را بياموزند. به همين دليل ساواك در شهر اردبيل استاد را احضار كرده و 41 روز تحت آزار و بازجويى قرار دادند اما نتوانستند تهمت خود را دال بر وابستگى به احزاب اثبات كنند لاجرم ايشان را فقط به جرم اقدام عليه امنيت كشور به دادگاه نظامى كشاندند و ايشان را به شش ماه زندان و پنج سال تعليق از خدمت دولتى محكوم كردند.پس از آنكه از زندان آزاد شدند ايشان را مجبور به ترك تبريز كردند. لاجرم به تهران آمدند تا به كارى مشغول شوند. در اين زمان در انتشارات اميركبير و به صورت غير رسمى در هنرستان به كار پرداختند. در اين سال‌ها كتاب شعر صمد بهرنگى منظومه‌سى را سرودند. بعد از گذشت مدتى در صدا و سيما مشغول به كار شدند. اما پس از نه ماه، از طرف ساواك رد صلاحيت گرديد.
در همين ايام در دانشگاه تهران در مقطع كارشناسى ارشد پذيرفته و همچنين از طرف كانون پرورش فكرى كودكان و نوجوانان به عنوان مترجم دعوت به كار شدند. در آنجا كتاب‌هاى زيادى از جمله «دوقلوهاى ترك»، «چيل مايدان»، «قارا آت» و «دوقلوهاى ايرانى» را براى كودكان چاپ آماده كردند. در سال 1357 جمعيت فرهنگ آذربايجان را تأسيس كرده و نشريه‌ى يولداش و آزادليق را منتشر ساختند. و سرانجام پس از پيروزى انقلاب اسلامى جهت تحصيل در مقطع دكترى در دانشگاه استانبول عازم كشور تركيه شدند و در سال 1362در رشته‌ى زبانشناسى تطبيقى تركى، فارسى و عربى با پايان نامه‌اى تحت عنوان «چهار تياتر از ميرزا آقا تبريزى» فارغ التحصيل شده و عليرغم دعوت بعضى از كشورهاى همسايه جهت تدريس در دانشگاه‌هايشان - به خاطر همان روحيه‌ى حركتِ پيوسته و آهسته- مجددا به كشور ايران بازگشتند.در دوران پس از انقلاب اسلامى مجددا دعوت به كار شدند و به تدريس - هم در تربيت معلم و هم در دانشگاه‌ها- اشتغال ورزيدند. در طى اين سال‌ها همچنان به تحقيق، ترجمه، تأليف و تدوين كتب مختلف همت گماشتند. در سال 1359 نشريه انقلاب يولوندا و در سال 1362 نشريه‌ى يئنى يول را راه اندازى كردند. در سال 1364 در كنار تدريس، به عنوان مترجم رسمى قوه‌ى قضائيه مشغول به كار شدند و درسال 1369 هفته‌نامه سهند (ضميمه‌ى روزنامه اطلاعات) را به زبان تركى، به تنهايى به مدت پانزده سال براى چاپ آماده كردند كه متأسفانه اين همكارى به نحو نامناسبى منقطع گرديد. در اين اثناء براى تدريس زبان و ادبيات تركى و فارسى در سراسر ايران از هيچ كوششى فروگذار نكردند. از آن جمله تدريس در دانشگاه شهرهاى: تبريز، اروميه، اردبيل، تكاب، همدان، اصفهان، قزوين، زنجان، سمنان و شيراز را مي‌توان نام برد. تا آنكه در سال 1373 ايشان را بازنشسته كردند ولى استاد دمى از پاى ننشست.
معلم و مدير دبستان: از سال 1342 تا 1348.
دبير دبيرستان‌هاى آذربايجان شرقى از سال 1348 تا 1350.
دبير دبيرستان‌هاى تهران از سال 1350 تا 1357
ويراستار بخش بين المللى انتشارات امير كبير از سال 1351 تا 1357.
مدرس تمام وقت مراكز تربيت معلم تهران از سال 1362 تا 1373.
بازنشسته از تربيت معلم در سال 1373.
مترجم رسمى قوه قضائيه از سال 1364 تا كنون.
مسؤول بخش بين الملل انتشارات بعثت و نظارت بر نشر 300 عنوان كتاب به زبان‌هاى كشورهاى همسايه و آسياى ميانه از سال 1369 تا 1373.
سخنراني‌ها
1. سخنرانى در كنگره‌ى بين المللى نظامى گنجوى تبريز 1370
2. سخنرانى در كنگره‌ى بين المللى خواجو در كرمان، 1373.
3. سخنرانى در كنگره‌ى بين المللى حافظ در شيراز، 1371.
4. سخنرانى در كنگره‌ى بين المللى ابن سكّيت در اهواز، 1374.
5. سخنرانى در كنگره‌ى بين المللى سبك آذربايجانى در اروميه.
6. سخنرانى در كنگره بين المللى حكيم ميرزا جهانگير خان قشقايى در اصفهان، 1377.
7. سخنرانى در كنگره كتيبه و متون در شيراز، 1382.
8. سخنرانى در كنگره بين المللى توركولوژى در استانبول، 1982.
9. سخنرانى در هفتمين كنگره‌ى جهانى نويسندگان آذربايجان در باكو 1981.
10. سخنرانى در كنگره زبان و ادبيات تركى در دانشگاه غازى آنكارا، 2004.
هم اكنون اين استاد با كوله‌بارى از تجربه علمى و روحيه‌اى وارسته از تمنّيات مادى به سفتن دُرر و گهر ادبيات ايران زمين مشغول هستند.
آثار استاد:
-
تكميل و تحويل ترجمه‌ي تركي قرآن مجيد به ناشر.
-
تكميل و تحويل «فرهنگ تركي به فارسي دكتر صديق» در دو جلد به ناشر.
-
تكميل و تحويل فرهنگ سنگلاخ در دو جلد به ناشر.
-
تكميل و تحويل كتاب «حاج بكتاش ولي و متون بكتاشيه».
-
چاپ ديوان اشعار عربي فضولي با ترجمه‌ي منظوم تركي.
-
چاپ قصيده‌ي «بُرده از بوصيري» با ترجمه‌ي منظوم تركي.
-
چاپ «سه رساله‌ي فارسي از فضولي».
-
چاپ مجموعه‌ي كامل آثار «ميرزا فتحعلي آخوندزاده» با ترجمه‌ي جعفر قراجه‌داغي.
-
چاپ ديوان تركي «جبار باغچه‌بان».
-
چاپ متن كامل «هوپ هوپ نامه».
-
چاپ «ديوان فارسي نسيمي».
-
چاپ متن «حديقة الشعرا» از «اسرار تبريزي».
-
چاپ مجموعه‌ي كامل ضرب المثل‌هاي تركي.
-
چاپ ترجمه‌ي كتاب «ميزان الاوزان» اثر «امير عليشير نوايي».
-
چاپ مثنوي‌هاي «جنوني اردبيلي».
-
چاپ كتاب «گويش‌هاي غير تركي در آذربايجان».
جدول زير مربوط به مقاله‌هايي است كه بعد از تاريخ 16 / 11 / 1387 بر اساس شماره منظم شده‌اند. آخرين مقاله‌اي كه در جدول قرار مي‌گيرد بيشترين عدد را به خود اختصاص مي‌دهد.
نام مقاله |
| 1. محموعه مقالات شهريارشناسي (در هفده بخش ) |
| 2. قواعدنامه‌هاي تركي |
جدول زير، شامل مقالاتي است كه تا قبل از تاريخ 16 / 11 / 1387 بر اساس ترتيب الفبايي در سايت قرار گرفته‌اند.
براي مطالعه مقالات ، بر روي آنها كليك كنيد...
|
نام مقاله |
ادبيات عاشيق‌ها |
|
ادبيات عاميانه‌ي
مردم تركمن صحرا |
|
ادبيات كودك و ايرج
ميرزا |
|
آشنايي با رسالات عربي موسيقي |
|
افسانه‌هاي محلي
آذربايجان |
|
پيرامون آثار يغماي
جندقي |
|
پيرامون اشتباه مرحوم
تربيت درباره قارا مجموعه |
|
پيرامون برخي مواد
فولكلور در دهات اطراف« هريس» |
|
پيرامون حماسه‌هاي
دده قورقود |
|
پيرامون «صحاح الفرس» |
|
پيروان مكتب نظامي در
سده‌ي هشتم |
|
پيرامون
نمايشنامه‌نويسي در ايران |
|
تاريخ زاد و مرگ شيخ
محمود شبستري |
|
تازي سرايان
آذربايجان |
|
تأملي درباره‌ي
زبان‌ها و موقعيت زبان تركي |
|
تبريز، زادگاه صائب |
|
تحليل محتواي
نمايش‌نامه‌ي موسيو ژوردان |
|
ترجمه‌ي بوستان |
|
تركي جغتايي و آثار
نوايي |
|
تغزّل نظامي |
|
تمثيلات تماشاخانه و
ميرزا محمد جعفر قراجه داغي |
|
جاريه‌ي گرجي در
«خزاين ملكوت» |
|
جريان‌هاي ادبي در
آذربايجان در سده‌ي هشتم (قسمت
اول) |
|
جريان‌هاي ادبي در
آذربايجان در سده‌ي هشتم (قسمت
دوم) |
|
جريان‌هاي
ادبي در آذربايجان در سده‌ي هشتم (قسمت
سوم) |
|
حديقة السُّعَدا
(قسمت اوّل) |
|
حديقة السُّعَدا
(قسمت دوم) |
|
چـكامـــه‌ي لاميـه و
حافـــظ |
|
دسته‌بندي مطالب
رسالات موسيقي |
|
درباره‌ي قصه‌هاي
كودكانه بهرنگ |
|
زبان مادري |
|
ساياها |
|
سبك‌شناسي نثر رسالات موسيقي |
|
سخنان منظوم و ترانه‌هاي بومي
آذربايجاني |
|
سخندانى و زبان آورى
نظامي |
|
سنن
منظومه در شعر كردي (ترجمه و تحقيق) |
|
شاعر خنده‌هاي تلخ |
|
شرح غزلي از فضولي |
|
شعر نو در ادبيات
معاصر فارسي |
|
عاشيق‌ها، كاهنان
دلسوخته |
|
صناعت در موسيقي |
|
طنز در شعر و موسيقي
عاشيق‌هاي آذربايجان (قسمت اول) |
|
طنز در شعر و موسيقي
عاشيق‌هاي آذربايجان (قسمت دوم) |
|
فارسي سرايان آذربايجان
(افضل الدين خاقاني شيرواني) |
|
فارسي
سرايان آذربايجان
(الياس
نظامي گنجوي) |
|
قاراآت، افسانه‌هاي
اسب در آذربايجان |
|
قارا مجموعه، افتخار
بين المللي |
|
قمري، مظلوم‌ترين
نوحه‌گر مصايب كربلا |
|
قوپوزنوازان
دلسوخته‌ي آذربايجان (قسمت اول) |
|
قوپوزنوازان
دلسوخته‌ي آذربايجان (قسمت دوم) |
|
قوپوزنوازان
دلسوخته‌ي آذربايجان (قسمت سوم) |
|
قوپوزنوازان
دلسوخته‌ي آذربايجان (قسمت چهارم) |
|
قوپوزنوازان
دلسوخته‌ي آذربايجان (قسمت پنجم) |
|
قوپوزنوازان دلسوخته‌ي آذربايجان (قسمت
ششم) |
|
قوش‌ديـلي و
منطـق‌الطـير |
|
كنگره‌ي حكيم هيدجي |
|
گفتاري در شيوه‌ي تصحيح قارا مجموعه |
|
گـلشـن راز شبستـري
به روايـت تـركي از شيـخ ولـي شيـرازي |
|
«ليلي و مجنون» نظامي
و «مجنون و ليلي» امير خسرو |
|
محمد باقر خلخالي و
مثنوي ثعلبيه (قسمت اول) |
|
محمد
باقر خلخالي و مثنوي ثعلبيه (قسمت
دوم) |
|
مرتضي
قلي متولي اردبيلي (ظفر) |
|
معرفي رسالات فارسي موسيقي (1) |
|
معرفي رسالات فارسي موسيقي (2) |
|
معرفي رسالات فارسي موسيقي (3) |
|
معرفي رسالات فارسي موسيقي (4) |
|
معرفي رسالات فارسي موسيقي (5) |
|
نظامي شاعر بزرگ
آذربايجان (قسمت اول) |
|
نظامي
شاعر بزرگ آذربايجان (قسمت
دوم) |
|
نظامي
شاعر بزرگ آذربايجان (قسمت
سوم) |
|
نظامي
شاعر بزرگ آذربايجان (قسمت
چهارم) |
|
نظامي
شاعر بزرگ آذربايجان (قسمت
پنجم) |
|
نظامي شاعر بزرگ
آذربايجان (قسمت ششم) |
|
نظامي گنجوي:
اسكندرنامه |
|
نظامي گنجوي: خسرو
وشيرين |
|
نظامي گنجوي: ليلي و
مجنون |
|
نظامي گنجوي: مخزن
الاسرار |
|
نظامي گنجوي: هفت
پيكر |
|
نگاره
پژوهي‌هاي مردمي |
|
نگاهي به زندگي و
شخصيت بايسنغر ميرزا - كاتب
قرآن |
|
نــــوروز |
|
نوع‌بندي زبان‌هاي
تركي |
|
«يوسف و زليخا»ي
فردوسي |
بلاگا گؤره
بؤلوم لر
سون یازیلار
باغلانتی لار
یولداش لار
آرشیو
سایغاج
ایمکان لار
ازفرهنگ و تاریخ آزربایجان حمایت میکنید؟پس کدلوگوی مارادر وبلاگتان قراردهید
